SUB TAJUK:PENGAGIHAN LITAR KAWALAN DAN LITAR AKHIR
MODUL
02.1-TEORI
Objektif:
Apabila tamat mempelajari tajuk ini, para
pelatih akan dapat:
i)Mengetahui corak pengagihan litar kawalan
ii)Mengetahui jenis-jenis litar akhir
iii)Memahami cara pembahagian litar akhir
Peraturan
MS IEC 60364
314-01-01-Setiap pemasangan hendaklah
dibahagikan kedalam beberapa litar akhir sebagai perlu untuk:
i)Mengelakkan bahaya sekira terjadi
kerosakan
ii)Memudahkan pengendalian yang selamat ,
pemeriksaan, ujian dan penjagaan.
314-01-02.Satu litar
berasingan akan disediakan bagi setiap bahagian pemasangan yang memerlukan
pengawalan secara berasingan sebagai memenuhi kehendak-kehendak peraturan atau
disamping mencegah keadaan bahaya, supaya litar seperti itu tetap
bertenaga sekira terjadi kerosakan pada sebarang litar lain dalam pemasangan
tersebut dan mengambilkira sewajarnya akan akibat pengendalian peranti
pelindung.
Luas keratan rentas konduktor(Kuprum)
|
Penggunaan
|
1.5 mm sq.
|
Litar pencahayaan/kipas
|
2.5mm sq
|
Litar soket alur keluar 13A
|
4.0mm sq - 6.0 mm sq
|
Litar Kuasa khas (contoh:pemanas air, unit pemasak,motor/pam)
|
10mm sq
|
Litar utama dengan kadaran pemutus litar tidak melebihi 40A
|
Litar akhir
Litar akhir ialah litar yang disambung
terus dari kotak agihan kepada
kelengkapan yang menggunakan arus elektrik melalui sambungan soket alur keluar
atau sambungan kelain-lain poin alur keluar untuk sambungan kelengkapan(tidak
termasuk beban)
Tujuan pembahagian litar akhir
i)Untuk mengelakkan bahaya apabila berlaku
kerosakan ,iaitu dengan memastikan arus kerosakan yang akan mengendalikan
system perlindungan itu tidak melebihi daripada sepatutnya.
ii)Untuk memastikan bahawa bahagian dalam pepasangan boleh
diputuskan bekalan bagi tujuan pemeriksaan ,pengujian atau kerja-kerja membaiki
tanpa mengganggu litar lain.
iii)Untuk mengelakkan kerosakan yang
berlaku pada suatu litar dari merosakkan litar lain.
Susunan litar piawai
i)Litar akhir lampu
i)Litar akhir yang menggunakan soket alur
keluar BS 1363
ii)Litar akhir yang menggunakan soket alur
keluar BS 196
iii)Litar akhir jejari menggunakan soket
alur keluar BS 4343
iv)Litar akhir pemasak.
v)Litar akhir selain dari yang diatas.
Litar ini adalah untuk beban lampu dan
kipas.
Satu litar akhir hendaklah tidak melebihi
1000 Watt, yang mana mengandungi 10 lampu,tiap-tiap satu tidak melebihi 100
Watt
Saiz kabel untuk litar ini ialah 1.5 mm.sq.
Saiz fius untuk litar ini ialah 5A atau 6A.
Peraturan IEE mengenai litar
akhir(keperluan umum)
i)Bagi sesuatu pepasangan yang mempunyai
lebih daripada satu litar akhir,setiap litar akhir itu mestilah disambung
kepada fius atau pemutus litar yang berasingan dalam peti fius agihan.
ii)Pendawaian bagi setiap litar akhir
mestilah diasingkan secara elektrik daripada litar akhir lain.
iii)Bagi memudahkan tujuan pemeriksaan
,pengalir nutral hendaklah disambung didalam PFA sama seperti pengalir fasa.
iv)Kapasiti membawa arus yang digunakan
disetiap litar akhir mestilah tidak kurang daripada kadar arus nominal alaty
perlindungan litar,kecuali bagi litar akhir gelang.
Permintaan maksimum(Maximum Demand)
Permintaan maksimum ialah arus yang
terbesar yang perlu mengalir dalam litar,suis dan alat perlindungan dalam suatu
masa.
Permintaan maksimum arus bagi litar akhir
boleh ditentukan daripada permintaan arus keseluruhan bagi semua punca beban
dan perkakas elektrik dalam litar, yang sewajarnya,dengan kelonggaran
kepelbagaian.
Peraturan IEE memberikan satu jadual bagi
menentukan keseluruhan permintaan arus
dalam litar.
Punca beban dan perkakas elektrik
|
Anggapan permintaan arus
|
Soket alur keluar 15A
Soker alur keluar 13A
Soket alur keluar 5A
|
1 soket-15A
2 soket 20A
Litar gelang 30A
Sekurang-kurang 0.5A
|
Keluaran lampu (selain dari lampu discas)
|
Sama dengan arus beban, 100watt
per pemegang lampu
|
Jam elektrik,pencukur elektrik,pengubah
loceng dan alat-alat yang kurang daripada 15 volt-ampiar.
|
Boleh diabaikan.
|
Peralatan pegun yang lain
|
Sama dengan kadar arus beban atau arus
biasa.
|
Litar soket alur keluar jenis BS 1363.
Litar ini boleh dibuat dengan membuat
sambungan litar jejari atau litar gelang.
Peraturan IEE
(umum)
i)Bagi menentukan jumlah litar akhir yang
perlu diagihkan dan saiz pengalir kabel yang digunakan , hendaklah berpandukan
jadual A5
ii)Bilangan soket alur keluar yang hendak
disambung adalah tidak terhad,dengan syarat ia mampu mengendalikan perlindungan
arus lebihan dan luas lantai kurang daripada yang ditetapkan.
iii)Bagi system punca bekalan kuasa jenis
TT,semua soket alur keluar mestilah dilindungi oleh peranti arus baki dengan
arus kendaliannya tidak melebihi 30mA.
(Litar gelang)
i)Setiap pengalir dalam litar kecil gelang
mestilah bermula dari satu fius dalam papan agihandan disambung pada setiap
punca soket alur keluar dan berakhir dipunca yang sama dipapan agihan itu.
ii)Setiap litar akhir gelang mestilah
mempunyai pengalir perlindungan bumi dan disambung seperti pengalir fasa dan
nutral, kecuali litar gelang itu dibuat dalam kondiut,sesalur, atau dengan
kabel berlapikkan logam.
iii)Kapasiti membawa arus kabel mestilah tidak
boleh kurang daripada 0.67 kali kadaran arus fius atau pemutus litar yang
mengawal litar tersebut.
iv)Apabila terdapat 2 atau lebih litar
gelang dipasang dalam satu bangunan yang
sama ,soket alur keluar itu mestilah diagihkan sama banyak.
v)Alat tetap yang dipasang dal;am litar
gelang mestilah disambung dari sulur berfius dengan kadar fiusnya tidak
melebihi 13A.Sekiranya ia adalah alat pemasak elektrik,alat tersebut mestilah
dikawal oleh suis dengan jarak tidak lebih 2 meter atau sulur berfius digantikan
dengan pemutus litar yang berkadar tidak melebihi 16A.
Sulur/Taji
Jumlah taji yang berfius dihadkan tetapi
jumlah taji yang tidak berfius tidak
melebihi jumlah alur keluar soket dan barangan peralatan yang tetap yang disambungkan terus didalam litar.
Suatu
taji yang berfius disambungkan
kepada litar melalui unit penyambungan berfius , perkadaran fius itu tidak melebihi perkadaran kabek yang
membentuk taji itu dan dalam mana-mana keadaan tidak melebihi 13A
Litar akhir pemasak dirumah-rumah
Litar itu membekalkan satu suis kawalan
atau unit kawalan pemasak yang mungkin menggabungkan satu alur keluar soket.
Perkadaran litar itu ditentukan dengan
menilai permintaan arus perkakas memasak, dan unit pengawal alur keluar soket
jika ada.
Suatu litar yang mempunyai perkadaran
melebihi 15A tetapi tidak melebihi 50A boleh membekal 2 atau lebih perkakas
memasak dimana perkakas itu dipasang dalam satu bilik.
i. 8 unit ,2,5mm,30A MCB.
ii.6 unit,2,5mm,30A MCB litar gelang
iii.1 unit,2.5mm,16A MCB. litar jejari
iv.2 unit 2.5mm,20A MCB. litar jejari
A.i dan ii
B.i,ii dan iii
C.ii dan iv.
D.semua di atas.
2.Faktor kepelbagaian ialah
A.Nilai arus beban yang dipasang di dalam
semua litar.
B.Satu faktor pengkali untuk memilih
bilangan soket.
C.Nisbah arus yang mengalir di dalam litar
akhir dengan litar utama.
D.Satu kiraan anggaran pengurangan kadar
arus bagi kabel utama dan peranti pelindung.
3.Apakah saiz minima bagi kabel pendawaian
permukaan dan kadaran arus litar gelang?
A.1.5mm / 10Amp.
B.2.5mm / 30Amp.
C.2.5mm / 20Amp.
D.4.0mm / 30Amp.
4.Pada litar akhir “Portable hand
tools”apakah perlindungan yang harus dipasang.
A.RCCB dengan kepekaan 60mA
B.RCCB dengan kepekaan 100mA
C.RCCB dengan kepekaan 45mA
D.RCCB dengan kepekaan 30mA
5.Pilih keterangan yang betul mengenai
pemasangan litar akhir soket alir keluar 13A yang dibuat dalam litar gelang.
i. Bilangan tidak terhad boleh disambungkan
jika luas lantai itu tidak melebihi 100m.sq
ii.Pendawaian bagi soket ini dibuat dengan
menggunakan kabel penebat PVC 2.5mm.sq
iii.Pendawaian hendaklah dibuat didalam
konduit.
iv.Fius perlindungan untuk litar akhir ini
berkadar 30A.
A.i,ii & iv
B.i,ii & iii
C.ii,iii & iv.
D.Tiada jawapan.
6.Mana-mana suis,fius suis,suis
fius,pemutus litar atau pengasing rangkai hendaklah dibina,ditempatkan atau
dilindungi mengikut apa-apa cara bagi mencegah…………..
A.bahaya.
B.renjatan elektrik.
C.bahaya kebakaran.
D.meletup.
7.Apakah kegunaan fius dalam litar
elektrik?
A.menyambung arus ke beban.
B.mengawal arus bocor ke bumi.
C.mengurangkan arus melaluinya.
D.memutus litar dari arus lebihan.
8.Litar akhir yang biasa digunakan di dalam
pemasangan elektrik ditempat perusahaan (kilang)adalah
i. litar akhir pemasangan motor
ii.litar akhir alat pemasak / pemanas.
iii.litar akhir soket alir keluar 13A.
iv.litar akhir lampu nyahcas.
A.i dan ii.
B.ii dan iii.
C.i,ii dan iii.
D.semua di atas.
Gambar pengurus ada dak cikgu
BalasPadamTk ada
PadamGambar pengurus satu
BalasPadam