Sabtu, 29 Oktober 2016

PAPAN SUIS UTAMA 3 FASA

PAPAN SUIS (SWITCHBOARD), PERKAKASUIS(SWITCHGEAR)PAPAN AGIHAN(DISTRIBUTION BOARD)DAN LITAR TURUTAN KAWALAN PENGGUNA.

Objektif:

Pada akhir mempelajari tajuk ini, para pelatih  akan dapat:
i)Mengenal symbol papan suis
ii)Mengetahui fungsi setiap komponen papan suis
iii)Mengira pelarasan tatah.


Mengikut istilah Peraturan-peraturan Elektrik 1994

Papan suis ialah Gear Suis dengan atau tanpa peralatan.
,ia tidaklah termasuk susunan suis setempat pada litar akhir.

Boleh dibahagikan kepada 2 kategori:
a)Papansuis Utama(Main Switch Board)
b)Papan suis agihan (Sub Switchboard)

Jenis Papan Suis
1-Flour Mounted ( Cubical)
2-Pedestal
3-Wall Mounted

SUISGEAR.
Menurut takrif Peraturan-peraturan IEE.- MS IEC 60364
Suis gear ialah satu susunan  alat pensuisan utama dan suis tambahan dengan atau tanpa alat untuk pengendalian ,peraturan,perlindungan atau pemasangan kawalan elektrik yang lain.

Simbol
Keterangan dan fungsi


Cutout & nutral link(Unit pepotong dan penghubung nutral)
-Menghadkan arus oleh pihak pembekal

Residual current device(Peranti arus baki)
-Memutuskan litar bila berlaku arus bocor kebumi.
Miniature Circuit Breaker(Pemutus litar kenit)
Moulded Case Circuit Breaker)(Pemutus litar bekas beracuan)
-Menyambung dan memutuskan bekalan kelitar dan pelindung lebihan arus dan litar pintas.






Fixed      Redrawable
Air Circuit Breaker(Pemutus litar udara)(ACB)
dipasang tetap dan boleh ditarik keluar.
Fungsi:
Menyambung dan memutuskan bekalan kelitar dan pelindung arus lebihan dan litar pintas serta pelindung arus  bocor kebumi sekiranya disambung dengan EFR dan OCR


Swith-fuse
(Suis fius)
Menyambung dan memutuskan litar serta pelindungan arus lebihan dan litar pintas




Fuse-switch
(Fius suis)
Sama seperti diatas
E
           F

 

Earth Fault Relay
(Geganti kerosakan kebumi)

Isolator







O

                        C
 
Over Current Relay
(Geganti arus lebih)


Indicator lamp
(Lampu penunjuk)



Fuse
(Fius)


A
 
Ammeter
(Jangka Ampiar)
dan
Ammeter with max. demand indicator.

V
 
Voltmeter
(Jangka volt)


PF
 
Power factor meter
(Jangka angkadar kuasa)



E L R
 
Earth Leakage relay
(Geganti kebocoran kebumi)





Power factor regulator
(Pelaras faktor kuasa)










Transformasi  DELTA- STAR




Jangka kilowatt-jam.
-Menyukat tenaga.
-Sambungan terus voltan bekalan untuk 1-100A
-Sambungan dengan alatubah arus 100A keatas










Pemutus litar Bekas Beracuan/Kotak Teracu

Pemutus litar yang tertutup padu seperti MCB.
Ditentukan dibawah BS 4752,seharusnya tidak berkendali ketika membawa arus kadaran nya berterusan. Bagi MCCB yang berkadar tidak melebihi 63A seharusnya tidak terpelantik dalam masa 1 jam(masa lazim) bila membawa arus 1.05 kali kadaran tetapi mesti terpelantik dalam tempoh jam berikutnya jika arus meningkat ke 1.35 kali.

Bagi MCCB  yang mempunyai kadaran arus yang melebihi 63 Amps.,masa lazimnya ialah 2 jam.

Ciri-ciri istimewa
Ia berbeza sedikit daripada MCB kerana mempunyai cirri-ciri tambahan berikut:
a)Butang pelantik
b)Ciri-ciri masa/arus boleh laras
c)Memperuntukkan  alatambah boleh pilih seperti gelung pelantik pirau,sesentuh tambahan dsb.

Bahagian-bahagian.
a)Moulded base and moulded cover – dibuat dari phenol resin atau polyster resin
b)Terminal bekalan dan beban
c)Arc chute
d)Operating mechanism(Mekanisma pengendalian)
e)Common tripping mechanism(Mekanisma pelantik)
f)Handle(Tuil)
g)Thermal trip assembly(Pelantikan haba)
h)Magnetic trip assembly(Pelantikan magnet)
i)Trip button(Butang pelantik)
j)Assisted Bimetal tripping
k)Magnetic hydraulic tripping

Pelarasan boleh dibuat bagi sesetengah MCCB.
a)Themal current setting/pelarasan arus haba
-Pelarasan untuk pelindungan arus lebihan

b)Magnetic short circuit current setting/
-Pelarasan untuk perlindungan arus litar pintas.

 

Pemutus litar udara

Pemutus litar yang bertindak memutus dan menyambungkan litar dalam ruangan yang boleh dimasuki udara.
Ditentukan dalam BS 4752-Pemutus litar yang direka untuk litar elektrik yang tidak melebihi 660V a.u. 50-60Hz.Arus haba berkadar  tidak melebihi 8000Amps.Kapasiti pemutusan litar pintas tidak melebihi 200kA.

Terdapat 2 jenis iaitu:
a)     dipasang tetap –dipasang dengan nut pada papan suis.
b)      boleh ditarik keluar- Mempunyai mekanisma yang boleh ditarik keluar untuk tujuan pemeriksaan dan penyelenggaraan yang mudah . Boleh ditarik keluar pada 3 keadaan iaitu bersambung , ujian , terputus dan boleh dikeluarkan(drawable)

Ciri-ciri istimewa
Kesemua tenaga yang diperlukan untuk mengatup ACB dicas dan disimpan didalam mekanisma tenaga tersimpan.Operasi mengecas boleh dilakukan dengan tangan atau secara elektrik.
Pada pemutus litar yang dikendali dengan tangan mekanisma tersebut dicas oleh satu daya tetap menggunakan sebuah tuil pengecas manual.
Pada pemutus litar yang dikendali secara elektrik,mekanismanya dicas oleh sebuah motor elektrik.

Bahagian-bahagian ACB(PLU)
a)Terminal hadapan dan belakang
b)Tapak tetap
c)Sesentuh utama tetap dan bergerak
(Fixed & moveable main contact)
d)Sesentuh arka tetap dan bergerak
(Fixed & moveable arching contact
e)Arc chute-plat pemisah arka.
f)Pelepas bawah kadaran voltan(Under voltage coil)
g)Pelantik pirau(shunt trip)
h)Mekanisma pelantik(Tripping mechanism)
i)Punatekan – buka(O),tutup(1)
j)Penunjuk mekanikal-cas,tanpa cas,buka,tutup.
k)Tuil spring pengecas(Charging handle)
l)Rel peluncur
m)Sesentuh peluncur.

Istilah mengenai kadaran

a)Kadaran arus thermal(Rated Thermal current)
Had arus dimana pemutus litar  boleh membawa secara berterusan tanpa kenaikan suhu melebihi nilai tertentu
b)Kadaran keupayaan putus litar Pintas(Rated short circuit breaking capacity)
Had arus dimana dimana sebuah pemutus litar berupaya memutuskan pada keadaan yang tertentu.

Senggaraan keatas ACB

A) Langkah keselamatan

1-Fire extinguisher – berada dalam keadaan baik
2-Gambarajah skimatik
3-Carta pertolongan cemas
4-Log book – dimana kerja-kerja yang perlu dibuat perlu dicatit didalamnya
5-Tikar getah – 5mm x 3 ka. X 2 ka.
6-Alat kelengkapan – tool & equipment untuk ujian , berada ditempatnya.
7-Pekerja didalam kumpulan.

B)Shut down

1-Dapatkan PTW dari jurutera berkenaan
2-Beritahu bahagian pengguna dimana bekalan akan dipotong
3-OFF outgoing feeder kebeban – Rekodkan bacaan Ammeter.
4-Tripkan ACB- Periksa bacaan Voltmeter
5-Rack out:

i)Keadaan sambung(Service)
ii)Keadaan ujian(Test)
iii)Keadaan berasingan(Isolate & Remove)

6-ACB dikeluarkan dan diletakkan di atas tikar getah
7-Letakkan papan tanda awas
8-Soalan selalu ditanya:
            i)Dimanakah  arc chute(Perangkap arka) – Kegunaan untuk memadamkan arka. 

C)Proses Senggaraan


i)Blow dan vacuum kesemua ACB termasuk arc chute sehingga bersih
ii)Ketatkan bolt & nut
iii)Letakkan gris pada roller bar
iv)Minyakkan switching mechanism
v)Cuci main contact, arching contact, roller contact ke busbar dengan fine glass paper. Lap dengan kain yang bersih dan letak Vaseline(petroleum jelly)

D-Testing(Ujian)
i)                Ujian keserataan contact  dengan menggunakan carbon paper dan white paper.
ii)              Ujian rintangan penebatan – 1000 V insulation tester – Bacaan sekurang kurangnya 1 mega Ohm antara fasa dengan fasa semasa ACB dalam keadaan ON.
iii)            Ujian keterusan  menggunaka microOhm meter antara incoming dengan outgoing.
iv)             Masukkan ACB
v)               Check shunt trip fuse , voltmeter fius dalam keadaan baik.
vi)             Reset OCR jika sudah operasi jika jenis Oil Fill Dashpot.
vii)           Reset EFR jika sudah operasi
viii)         ON ACB
ix)             Check voltmeter- fasa kefasa. 415 volt- variasi voltan yang dibenarkan hendaklah tidak melebihi + 5% , - 10% daripada voltan diishtihar.
x)               Beritahu pengguna bekalan akan disambung semula
xi)             ON Fius suis dibahagian beban.

xii)-Pastikan ammeter ada bacaan , jika ada beban dioutgoing feeder , voltage + 5% atau – 10 %.

Power factor meter hendaklah menunjukkan 0.85 keatas. Tunggu dalam 2 –  3 minit. Catit kerja-kerja yang dibuat dalam switch room, masa dibuat dan masa tamat. Jikalau tiada kerosakan boleh tinggalkan switchroom dan serahkan PTW kepada ketua atau jurutera berkenaan  bahawa kerja-kerja senggaraan telah dibuat.

Gegelung dalam pemutus litar

Gegelung yang biasa digunakan  dalam  circuit breaker ialah:
i)Under Voltage atau No Volt coil
ii)Shunt trip
Fungsinya ialah untuk melepaskan handle circuit breaker dimana ianya dihubungkan secara mekanikal dengan handle  itu.

Perbezaan  Under voltage coil (U/V) dan  Shunt trip coil(S/T)

Under Voltage Coil
Shunt Trip Coil
i-Handle CB tidak boleh di ON selagi
ianya  tidak energise
i-Handle CB boleh diON walaupun ia  tidak energise.
ii-Sambungan dibuat secara siri dengan O/C dan E/F

ii- Sambungan dibuat secara selari dengan O?C dan E/F
iii-sentiasa enegised
iii-energised semasa ada kebocoran arus atau beban lebih.







Geganti lebihan arus(OCR)
Terdapat 2 jenis yang biasa
a)Magnetic oil dashpot
b)IDMT
Kegunaan
a)Untuk mengesan lebihan arus dan litar  pintas.
b)Ia berfungsi apabila gelungnya menjadi electromagnet setelah mendapat aruhan d,g.e dari alatubah arus.
c)Bagi jenis Magnetic oil dashpot pelarasan masa(Time delay) dikawal oleh minyak dalam dashpot , yang mana pelarasannya boleh dibuat dengan menukar saiz lubang pada plet aluminium.
d)Fungsi minyak ialah melewatkan masa terpelantik.
e)Minyak yang digunakan ialah minyak mineral atau minyak silicon S.A.E 20/50.
f)Pelarasan arus boleh dilakukan dengan cara memutar bahagian penutup bawah dashpot.
Pelarasan yang boleh dibuat ialah:  3.5A  - 5.5A
g)Bagi jenis Inverse Definite Minimum Time(IDMT),pelarasan arus(Plug Multiplier Setting) boleh dibuat dari  pada kadar berikut:
2.5                3.75                  5                    6.25               7.5                 8.75            10
 
 



50%                 75%              100%                125%            150%             175%         200%   

h)Pelarasan masa(Time multiplier setting)  boleh dibuat dari  0  -  1,  pada keadaan normal selalunya diset pada 0.1.
i)Pelarasan arus(setting) geganti arus lebih didasarkan kepada beban lampau , kerana arus semasa beban lampau adalah lebih rendah daripada arus semasa litar pintas.
j)Setting 110% - 120% adalah untuk trip dalam masa 5 minit
Seting 150%               adalah untuk trip dalam masa 1 saat.

Contohnya:
Katakan arus beban penoh ialah 800A
Arus untuk trip dalam masa 5 minit ialah:
= 800 x 110%  =  880A
Arus untuk trip dalam masa 1 saat ialah:
=800 x 150%  = 1200A

Jika CT yang digunakan ialah 1000/5A
Nilai arus setting 120%   =  880A
Nisbah arus sekunder      = 5A  
Arus sebenar sekunder ialah:           880A    x     5A 
                                                        ______________    =   4.4A, trip 5 minit
                                                                   1000A
Nilai arus setting 150%   = 1200A
Nisbah arus sekunder       = 5A
Arus sebenar sekunder ialah:          1200     x      5A
                                                        ______________    =   6.0A,  trip 1 saat
                                                                 1000A
Geganti kerosakan kebumi(EFR)
Terdapat 2 jenis.
a)Instantaneous
b)IDMT
Kegunaan.
Untuk mengesan arus bocor kebumi
Akan berkendali apabila arus bocor kebumi melebihi  dari arus yang diset pada plug setting.Setting boleh dibuat pada sekatan 10%,15%,20%,25%,30% dan 40% dari arus beban penuh.
Contoh:
Satu EFR dikehendaki ditatah pada 1A(Ion).
Arus beban ialah 600A
Alatubah arus yang digunakan ialah 800/5A
Voltan kebumi ialah  240 Volt

% setting     =   1A/5A x 100   =  20% = 0.2

Nilai impeden bumi yang dikehendaki ,
                          Voltan
Ze =          ______________               =  1 ohm.
                 1.5  x 0.2   x  800


Suis fius

-Pengasing litar,pelindung arus lebih dan litar pintas
-Terdapat 30A-60A
-Suis yang bergerak memutuskan litar,manakala fius tinggal tetap

Fius suis

-Pengasing litar, pelindung arus lebih dan litar pintas
-Terdapat 100A keatas.
-Bila dikendalikan ,fius yang bergerak memutuskan litar

Alatubah arus/Pengubah arus(Current Transformer)
 -Terdapat berbagai bentuk seperti bulat,empat segi dll.
-Kadarannya dikadarkan seperti 100/5A,  200/5A,  400/5A, dan seterusnya.
-Sambungan ke alat pengukur dan geganti diambil dari CT yang menukarkan nisbah arus kepada nilai yang rendah.

Kegunaan nya

i-Untuk menyukat arus yang tinggi dengan disambung pada Ammeter.
ii-Untuk mengesan ketidakseimbangan arus dalam busbar dengan disambung pada EFR
iii-Untuk mengesan lebihan arus dengan disambung pada OCR

 Nisbah alatubah arus(CT)

Kadar pengubah arus
-50/5A , 100/5A  ,  200/5A
50A-Arus diperolehi pada belitan sekunder
5A-  Jumlah arus yang mampu dibawa oleh busbar

Sekiranya  CT yang digunakan pada ratio 100/5A bermakna arus pada primer ialah 100A dan arus pada sekunder ialah 5A.
Jika arus mengalir pada busbar 80A, arus pada  sekunder boleh dikira seperti berikut:

                                                                                          I prim.                     
                                                                 I sec.     =         _________


                                           Nisbah CT
                                =         80/100/5   
 



                                                                                     80  x  5
                                                                              =     _______  =   4  Ampiar
                                                                                       100                                                                                  
Jika pada busbar, arus mengalir 90A, CT yang digunakan 100/5A. Arus pada secondary coil boleh dikira seperti berikut.


I sec             =           90 / 100 / 5

                    =         90  x  5
                               ______    =        4.6 Ampiar
                                  100

Penunjuk dan jangka penyukat pada papan suis


Pilot lamp.
-menunjukkan bekalan ada pada setiap fasa.

Jangka Ampiar(Ammeter)
-Menunjukkan arus semasa yang digunakan.
-Disambung melalui suis pemilih(s/s) kepada CT atau tiap-tiap satu fasa satu ammeter.
-Nilai nisbah ammeter hendaklah sama dengan nisbah CT yang disambung kepadanya.
-Sesetengah papan suis dilengkapkan dengan Maximum Demand Ammeter yang dapat mengambil bacaan nilai penggunaan arus tertinggi.

Gambarajah sambungan

Jangkavolt(Voltmeter)
-Menunjukan voltan cukup,bertambah atau mengalami kejatuhan
-Disambung melalui suis pemilih(s/s), fius kawalan dan terus ke busbar.
Gambarajah sambungan.

Sub-Papan suis

Dikenali  juga sebagai unit pengguna
a)Satu fasa(SPN) 30A ,60A, 100A
b)Tiga Fasa(TPN) 60A,100A
c)Tigafasa(TPN) 100A keatas.

Sistem pembumian papan suis
Terminal pembumian utama disambung melalui copper tape  yang tidak kurang  dari ½ size kabel utama  contohnya   3mm.  x  60.3mm. sebagai pengalir bumi utama. 

Pemeriksaan bagi papan suis utama
Tujuan utama pemeriksaan dan ujian  ialah supaya dapat ianya dapat berfungsi dengan betul dan selamat.

Ujian yang perlu dijalankan ialah:
i-Calibration test – Menguji pelarasan geganti kebocoran kebumi.
ii)Pressure test – Menguji penebatan dalam papan suis utama.
iii)Current transformer polarity test. –Menguji kekutuban pengubah arus.

Peraturan-peraturan Elektrik 1994 mengenai papan suis
Per.19-Susunan  papan suis secara am

a)Semua bahagian yang dikehendaki dilaraskan hendaklah mudah diakses
b)Gambarajah skimatik sambungan hendaklah dipamerkan berdekatan
c)Konduktor pada system  yang berbeza hendaklah diasingkan
d)Konduktor yang tak bersalut hendaklah dilindungi daripada sentuhan.

Alas getah yang sesuai hendaklah diletakkan dihadapan papan suis

Orang kompeten atau orang dibawah kawalannya sahaja yang boleh akses keatas papan suis

Per.20-Mengendalikan papan suis

Sebelum dikendalikan hendaklah dimatikan

Per.21-Papan suis voltan tinggi dan voltan amat tinggi.

Rangka logam hendaklah dibumikan.

Per.37 – Mana-mana bahagian sesuatu pepasangan yang papan suis atau kelengkapan  dipasang  didalam mana-mana premis ;

a)hendaklah cukup terang ,dialihudara dan sentiasa kering
b)hendaklah bebas daripada halangan bagi membolehkan papan suis dan kelengkapan itu dikendalikan dengan selamat.
c)hendaklah cukup dimensi, bagi mengadakan ruang yang cukup bagi pengendalian atau penyenggaraan yang selamat.
d)tidak boleh digunakan bagi apa-apa penstoran.

Per.38(1) Suatu notis standard yang mempamerkan perkataan DILARANG MASUK hendaklah diletakkan diluar tempat yang mengandungi kelengkapan elektrik jika gangguan tanpa kebenaran pada kelengkapan itu adalah dijangkakan dan jika gangguan sedemikian adalah membahayakan.

Per.39-Arahan bagi rawatan renjatan elektrik hendaklah diadakan.

Per.40- Alat pemadam api hendaklah diadakan

Jarak busbar dalam papan suis


Kadar Voltan
Jarak antara pengalir dengan  bumi

Jarak antara fasa dengan fasa

Terbuka
Tertutup
Terbuka
Tertutup

415  Volt

19 mm.

16mm.

26 mm.

19 mm.
Saiz busbar dan kadaran arus tinned copper busbar
Saiz(mm)
Kadaran arus(A)
6.35 x 38.1
400
9.50 x 38.1
600
9.50 x 50.8
800
12.7 x 50.8
1000
12.7 x 63.5
1200
9.50 x 101.6
1600
12.7 x 101.6
2000
2 x (9.50 x 101.6)
3000
Saiz kabel looping ke outgoing feeder
Kadaran gearsuis(A)
Saiz kabel(mm.sq)
20A
2.5
30A
10
40A
10
50A
16
60A
25
70A
25
80A
35
100A
50
120A
50
250A
70
200A
95
220A
120
250A
120
300A
150



Contoh soalan:
1-Perkara-perkara dibawah biasanya terdapat pada papan suis utama.Pilih yang salah,
A-Ruang kosong diperlukan dihadapan dan dibelakang bagi memudahkan kerja-kerja penyelenggaraan.
B-Bilik suis perlu menerima peredaran udara yang baik.
C-Semua pintu dan lubang dipasang dengan anti vermin.
D-Diletakkan dimana terdapat beban yang rendah untuk memperkecilkan saiz papan suis.

2-Pilih yang salah mengenai pemutus litar udara:

            A-Jika digunakan bersendirian ianya berfungsi sebagai pengasing
            B-Perlindungan pada system diberi oleh geganti-geganti yang bersambung
            Padanya.
            C-Tatah pemutus litar udara boleh diperkecilkan dengan menukar alatubah arus(CT) Current transformer
            D-Tatah pemutus litar udara adalah ditetapkan pada 110% beban terus menerus.

3-Dalam satu pepasangan elektrik hidup,apa akan berlaku pada alatubah arus sekiranya lilitan sekunder ditanggalkan dan dibiarkan dalam keadaan litar buka.

            A-tetap seperti biasa
B-voltan tinggi teraruh disekunder  /
C-arus tinggi teraruh di sekunder 
            D-Ia bergetar.
                                                                                                                       
4-Alat yang digunakan untuk mengenal kekutupan pengubah arus ialah

A-galvano meter./                                                                              
            B-Ammeter
            C-Power factor meter
            D-Maximum demand meter

5-Palang bas nutral dalam papan suis hendaklah __________dengan palang bas fasa

            A-sama/
            B-separuh
            C-satu perempat
            D-satu pertiga

6-Apakah perkara yang tidak perlu pada bilik papan suis.
            A-Gambar dan arahan pertolongan cemas
            B-Rajah skimatik pepasangan
            C-Tikar getah
            D-Semua jenis alatganti.

7-Alat perlindungan yang biasa dipasang di dalamMoulded Case Circuit Breaker ialah:

i)Geganti arus lebih OCR
ii)Geganti kerosakan kebumi EFR                        
iii)Thermal & Magnetic tripping
iv-Assisted bimetal tripping
v-Magnetic hydraulic tripping

A-i dan ii
B-iii dan iv
C-i, ii , iii dan iv
D-iii, iv dan v/
8-Pilih kenyataan yang tidak betul mengenai papan suis utama

            A-Terhindar daripada banjir
            B-Ditempat dalam bilik khas dan berkunci
            C-Berhampiran dengan beban yang rendah bagi mengecilkan saiz kabel.
            D-Tidak terlindung atau terhalang oleh sesuatu supaya kerja-kerja senggaraan
                mudah dijalankan


9-Pengasing adalah:-

A-Sebarang alat yang akan memutuskan bekalan pengagihan kepada pengguna membukakan sambungan dawai hidup dan nutral secara serentak jika salah satu kutub bekalan itu tidak berbumi.
B-Biasanya menggunakan suis 2 kutub berangkai.
C-Mengasingkan litar dan seterusnya dapat melindungi pengguna daripada mendapat bekalan elektrik yang berterusan jika berlaku kebocoran
D-Dipasang pada permulaan litar pendawaian bagi setiap pepasangan.

10-Apakah kegunaan pengubah arus

A-Menghadkan dan merendahkan arus yang mengalir kealat penjangkaan.
B-Menyukat arus yang mengalir kebusbar.
C-Mempercepatkan pengaliran arus yang masuk kealat penjangkaan
D-Mengelakkan dari berlakunya arus litar pintas dan arus bocor kebumi.


11-Bagi mengukur arus yang melebihi 100A pada busbar kita perlu menggunakan:

A-Perintang berkadar tinggi
B-Rectifier
C-Alatubah kuasa
D-Alatubah arus/

12-Alat yang digunakan untuk mengenal kekutupan pengubah arus ialah

A-Meter arus
B-Transducer arus
C-Dinometer
D-Meter galvanian





Sebuah P.S.U mengandungi butir-butir berikut:

a) 2 bil. TPN ACB 1600A yang mengawal litar masuk
b)    i) 1 bil 800A TPN ACB yang mengawal litar keluar
        ii)1 bil 300A TPN MCCB
        iii)1 bil 200A TPN MCCB
        iv)1 bil. 100A TPN MCCB
c) 1 bil.1600A TPN kait punca interlocking

Soalan 1.

Lukiskan satu litar garisan lurus yang lengkap.



TCL = 1100 (Total connected load)
MD = 800A (Maximum demand)

a)Berapakah arus tripping primary dalam 5 minit
b)Berapa arus tripping secondary dalam 5 minit
c)Berapakah arus tripping dalam 1 saat
d)Berapakah arus kerosakan pada 10%

Jawapan:

a)  Arus trip prim.dalam 5 minit   =   120/100 x load
                                                        120/100 x 1100 = 1320


b)Arus trip sec.dalam 5 minit      =   120/100 x CT ratio
                                                        120/100 x 5 = 6A

c)Arus trip dalam 1 saat              =   150/100  x 1100 = 1650A

d)Arus kerosakan kebumi pada 10%

 I f  =   10/100  x CT ratio(secondary)
  If  =        10/100 x 5   =  0.5A



Soalan 2
Berapakah arus bagi setiap kemasukan yang menyalurkan tenaga:

2,200 kW
    2                  =         1,100kW

I =      P                1100 x 1000
          V    =            Ö3 x 415            =         1391A  


3-Apakah maksud 1600A TPN ACB ,43kA.

Jawapan:
Kadaran arus biasa dan kadaran arus litar pintas yang boleh ditanggung oleh ACB tersebut

4-Jika IDMT pada ACB disetiap kemasukan(feeder) ditentukur secara berterusan, berapakah overcurrent setting yang dikehendaki.

Jawapan:1400A

5-Jika IDMT pada ACB disetiap kemasukan(feeder)ditentukan selama 1 saat (instantaneous), berapakah overcurrent setting yang dikehendaki

Jawapan:2086A

6-Ujian bagi menentukan tatah ACB(PLU) dikendalikan oleh:

Jawapan:
Jurutera perkhidmatan yang diiktiraf oleh Jabatan Bekalan Elektrik.

7-Tujuan menggunakan pengubah arus didalam suatu pemasangan elektrik ialah untuk:

Jawapan:
Mengurangkan arus supaya sesuai untuk mengendalikan geganti dan jangka ampiar.

8-Apakah keperluan dalam bilik suis pengguna?
Jawapan:
i)Tikar getah
ii)Alat pemadam api jenis Halon atau CO2
iii)Lukisan skimatik pemasangan
iV)Tanda BAHAYA dan dilarang masuk pada pintu bilik.

9-Berapakah nilai bacaan kebumi kedua-dua kemasukan utama untuk memastikan geganti bumi (E?F) berfungsi sepenuhnya:

Jawapan:
Z =    240V
          ____
1.5    X FLA X 0.1

  =     240V
        ______= 1.15
         208A   

10-Mengapakah “under voltage coil”dipasang dalam sesuatu pepasangan?

Jawapan:
Kerosakan pada beban dapat dihindarkan.

11-Apakah jenis minyak yang digunakan dalam oil dashpotr                                               

Jawapan: Mineral oil.

12-Kadar keupayaan pemutusan(breaking capacity) bagi sesuatu peranti pelindung litar pintas haruslah___________arus litar pintas yang dijangka dimana peranti pelindung tersebut dipasang.

Jawapan :kurang daripada.

13-Nyatakan 5 keadaan yang boleh mengakibatkan Pemutus Litar Udara(ACB) terpelantik

14-Apakah yang dimaksudkan  dengan  burden alatubah arus dan apakah kepentingannya dalam litar.

15-Sebuah kilang mendapat bekalan daripada pemegang lesen melalui sebuah alatubah 11/415kV,50Hz,0.85p.f,mempunyai beban yang disambungkan kepada papan suis utama seperti  berikut:

i)1 x 50 Hp. motor 3 fasa
ii)4  x 100 HP motor 3 fasa
iii)20 x 10 HP motor 3 fasa
iv)10 x 2 HP ,1 fasa untuk papan agihan penghawa dingin
vii)150 mata lampu kepapan agihan lampu
viii)50 bil soket alur keluar,250 Watt beban setiap satu.

  
Kira:

i)Saiz ACB
ii)Saiz kabel masuk
iii)Saiz fius setiap litar keluar
iv)Saiz kabel setiap litar keluar
v)Saiz busbar
iv)Nisbah CT

16-Anda bertugas disebuah kilang yang mendapat bekalan daripada TNB melalui  2 pembekal seperti gambarajah dibawah. Anda telah ditugaskan oleh majikan anda untuk membuat kerja-kerja penservisan keatas kedua-dua pemutus litar udara(PLU)  S1 dan S2 secara satu persatu dengan mengekalkan bekalan kebahagian-bahagian yang tidak terlibat supaya operasi kilang  masih dapat diteruskan :

a)Senaraikan prosidur penyuisan dan langkah-langkah keselamatan yang perlu diambil sebelum anda memulakan kerja.

b)Berikan 5 kerja-kerja senggaraan dan 4 ujian yang perlu dijalankan terhadap PLU tersebut.